This post is also available in: English (Engels)

En ineens was het pikkedonker. What the hell? Ik lag heerlijk op de bank, kind naar bed, man op stap dus ik had het rijk alleen… Ik had me al helemaal ingesteld op een avondje Netflixen. Kop thee en chocola waren geregeld. Wat kan het leven toch lekker zijn! Het enige wat je dan nog nodig hebt is elektriciteit…

Elektriciteit. Ik ben zó niet gewend aan het niet hebben van elektriciteit dat ik me er toch ook wel kwetsbaar door voel. Geen licht (wat toch best lastig is met een oogafwijking van -8), uiteraard net vergeten om je telefoon op te laden (maar met de load shedding kukelt ook de dekking van Vodacom naar beneden dus who cares), de helft uit je koelkast kan weggegooid worden en een garagedeur die handmatig geopend moet worden. Wat wel mogelijk is als je binnen in de garage staat, maar niet er buiten. Je komt er dan wel achter waar je het beste kan inbreken in je eigen huis dus dat is in dit land toch mooi meegenomen.

Maar ook het verkeer ondervindt hinder van load shedding. Zo gaan bijvoorbeeld alle verkeerslichten in de wijk op zwart. Op zich is dit geen probleem bij een klein kruispunt maar stel je voor dat op Hofplein alle verkeerslichten op zwart gaan. Chaos. Je bent gewoon drie keer zo lang onderweg. Alhoewel de verkeersregel wie als eerste komt, mag als eerste rijden het wel goed doet in deze situaties. De kleine ondernemer ondervindt mijns inziens echt de meeste last van load shedding. De bakker kan opeens niet meer zijn oven gebruiken om brood te bakken, de kapper kan geen enkele blow dry doen en voor andere shops geldt: geen licht en geen pinbetalingen. Kortom, load shedding is op economisch gebied een enorme strop.

Maar goed… even terug naar het begin. Het was echt pikke, pikkedonker. Nergens een lichtje te zien. Wat op zich ook weer raar is wetende dat je in een miljoenenstad woont. Het kan maar één ding betekenen: load shedding. Voordat ik verhuisde naar Zuid-Afrika had ik hier nog nooit van gehoord en ook bij het horen van het woord had ik niet direct een associatie met elektriciteit.  Met load shedding worden er gepland delen van de stad ontzien van stroom. Het doel hiervan is om de extra vraag goed op te kunnen vangen of om onderhoud te plegen. Vaak vindt dit plaats in episodes van 4,5 uur waarbij Eskom, de lokale Eneco, verschillende ‘stages’ hanteert. Met stage 0 is er geen load shedding en bij stage 4 is de vraag naar elektriciteit zo hoog dat bijna elke wijk elke dag load shedding ondervindt. Soms twee keer per dag wat inhoudt dat je 9 uur zonder stroom zit.

Op zich is het geen probleem om even geen elektriciteit te hebben maar er is een reden waarom ik niet van kamperen hou. Alhoewel je er dan wel op bent ingesteld. Dan weet je waar je je kaarsen hebt neergelegd en minstens zo belangrijk: waar de aansteker is. Sinds een paar weken is Johannesburg weer in de ban van load shedding. Na maanden afwezigheid is er weer iets mis bij Eskom en hebben we weer elke dag load shedding. Iets mis… voor een groot deel is het te wijten aan slecht management. Zo hebben de centrales te weinig kolen en diesel, anderhalf jaar geleden is belangrijk onderhoudsprogramma stopgezet terwijl de centrales echt out-of-date zijn en aangezien orkaan Idai langskwam in de buurlanden kan Zuid-Afrika ook daar geen stroom van af nemen. Op social media worden er allerlei berichten geplaatst met de vraag waar en wanneer en voor hoe lang! Mensen hebben het in het ergste geval al over stage 5 en 6. Whatever that may mean… Maar ook een totale black out wordt gevreesd (stage 8). Ik moet eerlijk bekennen – ondanks dat er ook veel geklaagd wordt, hebben Zuid-Afrikanen toch ook weer humor met Facebook posts als ‘You want to explain load shedding? It’s Eskomplicated’ en ‘Why are the lights on?’

Het laat ook direct het grote contrast in dit land zien. Het is eerste en derde wereld ineen. Miljoenen mensen hebben hier dagelijks helemaal geen toegang tot elektriciteit. In dat op zicht kan ik Nederland zo enorm waarderen. Ook daar zijn verschillen in inkomen maar het uit zich niet in zulke grote verschillen in kwaliteit van leven.

En hoe reageert Eskom op al deze negatieve berichten? Per 1 april hebben ze besloten om de tarieven met 14% op te hogen.

You got to love South Africa!