This post is also available in: English (Engels)

Toen wij 2 jaar geleden verhuisden vroeg onze nieuwe ‘huisbaas’ of wij ook interesse hadden om Maggie, de domestic worker (de hulp in de huishouding), over te nemen. Dit zou dan om twee dagen in de week gaan. Dit lijkt een simpele vraag, maar ik merk dat ik als Nederlander het antwoord toch best complex vind. In Zuid-Afrika is het heel normaal om voor het huishouden iemand in te huren voor meerdere dagen per week. In veel gevallen wonen deze mensen in de omringende townships en reizen ze elke dag op en neer. Bij ons op het estate wonen echter veel hulpen bij het gezin in. Zij bewonen dan vaak een ruimte naast het huis. Als je dan vanuit Nederland verhuist naar Zuid-Afrika dan is dit even wennen. Het blijft vreemd om iemand in te huren voor huishoudelijk werk wat we zelf ook goed kunnen doen zoals stofzuigen of de afwasmachine uitruimen. Maar dat is het niet alleen. Al deze ‘domestic workers’  zijn ‘black’ en dragen een uniform. Je krijgt het gevoel dat ondanks de afschaffing van de apartheid, de witte madam met haar zwarte hulp nog steeds bestaat.

Tegelijkertijd hebben al deze mensen wel werk. En dat maakt het zo complex. Wanneer mensen zouden besluiten om geen ‘domestics’ meer in te huren dan zijn er heel veel gezinnen die zonder inkomen zouden komen te zitten. De simpele vraag om Maggie twee dagen in de week aan te nemen, is om die reden ook zo lastig. Er is gewoon geen werk voor 16 uur. Ons huis is even groot als ons appartement in Rotterdam en na 3, 4 uur ben je dan echt wel klaar. Maar als ik besluit niet met haar in zee te gaan dan is ze 40% van haar inkomen kwijt en een WW kennen ze hier niet. Ik voel me niet verantwoordelijk voor haar inkomen maar toch… Zonder die twee dagen werk ligt haar levensstandaard echt onder de minimumgrens. Tsja, uiteindelijk gekozen voor de polderoplossing: Maggie komt 1 dag per week waarbij ik met regelmaat vraag of ze toch ook de tweede dag wil komen werken. Gelukkig vindt ze na een aantal maanden een ander adres voor 1 dag in de week en dus zit ze weer op haar oude inkomen.

Maggie komt oorspronkelijk uit Rustenburg en woont nu al enkele jaren in Diepsloot, de township op een kwartiertje rijden van ons huis. Haar man is werkeloos en verblijft in Rustenburg. Elke maand gaat ze één keer op en neer om hem te zien. Daar is ze R300 aan kwijt (op een maandsalaris van rond de R4000). Wanneer ik haar vraag waarom hij niet hier in Diepsloot komt wonen, dan krijg ik daar niet echt een antwoord op (hmm, yes, no, long story….). Het lijkt mij een stuk gezelliger en het scheelt R300 per maand. Wellicht kan zij hem misschien wel helpen aan een baan als tuinman en kan hij ook inkomen genereren. Te meer omdat Maggie namelijk grote dromen heeft. Ze wil graag een huis bouwen in Rustenburg en dan weg uit Diepsloot, weg uit Johannesburg en genieten van haar oude dag.

Maggie en ik hebben het verschillende keren gehad over haar droom. Ze wil een huis met 8 kamers bouwen. Pardon, hoeveel? Mijn eerste vraag is gelijk: waarom acht kamers? Is twee niet voldoende? Ze woont nu in een shack met gedeeld sanitair. Alsof ik van mijn appartement op twee hoog in Rotterdam wil gaan verhuizen naar een villa in het Gooi. Vrij onmogelijke opdracht, los van het feit dat ik geen ambitie heb om een Gooische vrouw te worden. Hoe gaat ze dit in hemelsnaam financieren? Maggie geeft aan dat ze de grond al heeft gekocht en dat ze nu aan het sparen is voor stenen. Alsof we aan het Kolonisten zijn.

De maanden die volgen vraag ik haar regelmatig naar de plannen. Uiteindelijk heeft ze met een aannemer gepraat. Een huis met twee kamers kan gebouwd worden voor tussen de R25.000-R30.000. Dat is zeg maar 7,5 keer haar maandsalaris, omgerekend zo’n 2000 euro. Een smak geld maar dan heb je ook wat! Dat is weer wat anders dan het aflossen van een hypotheek in 30 jaar… Ik durf een beetje met haar mee te dromen!

Maar dat dromen bedrog zijn, wordt enkele maanden later duidelijk. De man van Maggie wordt heel ziek. Hij kan plots niet meer lopen en heeft veel pijn aan zijn benen. Hij moet worden opgenomen in het ziekenhuis. Het ziet er in eerste instantie niet goed uit, maar gelukkig komt hij er weer helemaal bovenop. Echter, al het geld wat zij in stenen wilden stoppen is opgegaan aan de ziekenhuisopname want een zorgverzekering kunnen zij zich niet veroorloven. Het is echt alsof we aan het Kolonisten zijn. Er is net 7 gegooid en we zijn al onze grondstofkaartjes kwijt aan de struikrover. Bye bye house…